آموزش کدینگ حسابداری + 20 نمونه مثال عملی
حسابداری مکانیزه رویدادهای متنوعی دارد. کدینگ حسابداری عملیاتی است که به این رویدادها نظم می‌بخشد. معمولا قبل از اجرای نرم‌افزارهای حسابداری کدها دسته‌بندی می‌شوند. در سیستم حسابداری این عملیات به صورت پیش‌فرض وجود دارد. اما کارشناسان توصیه دارند که حسابداران قبل از اجرای سیستم آنها را بررسی و در صورت نیاز اصلاح کنند. آموزش کدینگ حسابداری به شما کمک میکند تا با شیوه‌های صحیح انجام این عملیات آشنا شوید. افزون‌بر آن در ادامه مقاله به چند نمونه کدینگ حسابداری هم اشاره میکنیم. با ما همراه باشید.
کدینگ حسابداری چیست؟
تعداد رویدادها در فرایند حسابداری کسب‌وکارها بسیار متنوع و زیاد است. ازاین‌روی نیاز به سیستمی دارد که به آنها نظم ببخشد. کدینگ در لغت به معنای کدگذاری است. در حسابداری راه‌های مختلفی برای نظم‌دهی و دسته‌بندی کردن حساب‌ها وجود دارد. کدینگ حسابداری یکی از این راه‌ها است. این عملیات معمولا به شکل درختی انجام می‌گیرد. در این روش با توجه به نوع و حجم رویدادهای مالی، حساب‌ها را در چند دسته تعریف می‌کنند. هر کدام از این دسته‌ها با یک کد از هم متمایز می‌شوند. به بیان دیگر، این عملیات برای حساب‌های شرکت‌ها و نهادهای مالی سرفصل مناسب تعیین میکند. نرم افزارهای حسابداری بهترین بستر برای اجرای کدینگ است.
کاربردهای کدینگ حسابداری
انجام عملیات کدینگ در حسابداری مکانیزه کاربردهای زیادی دارد. این فرایند دقت و سرعت در انجام آنالیزهای مالی را افزایش می‌دهد. همچنین به مدیران کمک میکند تا از این خروجی‌ها برای سرمایه‌گذاری‌های آینده بیزنس خود بهره ببرند و تصمیمات بهینه‌تری بگیرند. سایر کاربردهای کدینگ حسابداری به شرح زیر است:
- استانداردسازی فعالیت‌های مالی و یکپارچه‌سازی آنها با یک فرمت خاص
- افزایش دقت و سرعت در حین ثبت فعالیت‌های مالی و به حداقل رساندن خطاهای انسانی
- دقت بالا و فرصت بیان جزییات بیشتر برای تهیه گزارش‌های مالی
نرم افزار حسابداری مناسب برای انجام عملیات کدینگ
آیا برای کسب‌وکارتان به دنبال نرم‌افزار حسابداری مناسب می‌گردید؟ زینسی، پلتفرم جامع معرفی، بررسی و مقایسه نرم افزار و اپلیکیشن‌های کاربردی است. برای مشاهده این نرم‌افزارهای حسابداری روی لینک کلیک کنید. زینسی در این بخش نرم‌افزارهای حسابداری را بر اساس زمینه فعالیت –نوع کسب‌وکار- طبقه‌بندی کرده است. البته یک بخش حسابداری ابری هم به این دسته‌بندی اضافه شده است تا برنامه‌ها برای کاربران از جامعیت کافی برخودار باشند. این برنامه‌ها موارد زیر را پوشش می‌دهد:
- نرم افزار و اپلیکیشن حسابداری شخصی
- حسابداری فروشگاهی
- حسابداری تجاری – اداری
- حسابداری صنعتی
- حسابداری تولیدی
- حسابداری ابری
- انبارداری
انواع روش‌های کدگذاری در حسابداری
5 روش برای انجام عملیات کدگذاری در حسابداری وجود دارد. این روش‌ها به شرح زیر است:
| ردیف | روش | توضیحات |
| 1 | حفظی | در این روش حروف اول کلمات در کنار هم قرار می‌گیرد. مثلا: حسابداری مالی بدهکاران به صورت «ح.م.ب» کدگذاری می‌شود. |
| 2 | سریالی | در این روش برای هر گروه حساب، حساب کل، حساب معین و… یک یا دو رقم برای کدگذاری اختصاص داده می‌شود. |
| 3 | سلسله مراتبی | این روش ترکیبی از روش‌های حفظی و سریالی است. |
| 4 | توده‌ای | این روش برای طبقه‌بندی محصول یا نوع فعالیت استفاده می‌شود. مثلا: 10= ماست، 20=پنیر و 30=خامه. |
| 5 | وجهی | پیچیده‌ترین نوع کدینگ است که در آن از تمام روش‌های قبلی استفاده می‌شود. |
آموزش کدینگ حسابداری و مراحل انجام آن به همراه چند نمونه برای گرفتن ایده
بررسی کدینگ های نرم افزارهای حسابداری به شرکت‌ها کمک میکند تا به یک ساختار استاندارد مختص خود برسند. مهم‌ترین حساب‌ها در این نرم‌افزارها شامل مواردی چون: گروه حساب، حساب کل، حساب معین و حساب تفصیلی می‌شوند. در ادامه به مراحل انجام کدگذاری این حساب‌ها در حسابداری مکانیزه و ارائه چند نمونه برای آن می‌پردازیم.
مرحله اول: تعیین کد گروه حساب‌ها
مرحله اول کدینگ به تعیین کد گروه حساب‌ها اختصاص دارد.
| کد حساب | گروه حساب |
| 1 | دارایی‌های جاری |
| 2 | دارایی‌های غیرجاری |
| 3 | بدهی‌های جاری |
| 4 | بدهی‌های بلندمدت |
| 5 | حقوق صاحبان سهام |
| 6 | درآمدها |
| 7 | بهای تمام شده کالای فروش رفته و خدمات ارائه شده |
| 8 | هزینه‌ها |
| 9 | سایر حساب‌ها |
مرحله دوم: تعیین حساب‌های کل به همراه نمونه کدینگ حسابداری
در مرحله دوم، گروه حساب‌های مرحله قبل را به حساب‌های کل تقسیم میکنیم. جدول‌های زیر نمونه کدینگ حسابداری در مرحله دوم است.
جدول دارایی‌های جاری
گروه حساب دارایی‌های جاری را می‌توان به 7 حساب کل ریز کرد. جدول زیر می‌تواند به عنوان نمونه کدینگ حسابداری در این مرحله به شما کمک کند:
| کد گروه | گروه حساب | کد حساب کل | حساب کل |
|
1 |
دارایی‌های جاری | 101 | موجودی نقد و بانک |
| 102 | سرمایه‌گذاری کوتاه مدت | ||
| 103 | حساب‌ها و اسناد دریافتنی تجاری | ||
| 104 | سایر حساب‌ها و اسناد دریافتنی | ||
| 105 | موجودی مواد و کالا | ||
| 106 | سفارشات و پیش‌پرداخت‌ها | ||
| 107 | سپرده‌های ما نزد دیگران |
جدول دارایی‌های غیر جاری
گروه حساب دارایی‌های غیرجاری را می‌توان به 6 حساب کل مطابق جدول ریز کرد:
| کد گروه | گروه حساب | کد حساب کل | حساب کل |
|
2 |
دارایی‌های غیر جاری | 201 | دارایی‌های ثابت مشهود |
| 202 | استهلاک انباشته دارایی‌های ثابت مشهود | ||
| 203 | دارایی‌های در جریان تکمیل | ||
| 204 | دارایی‌های نامشهود | ||
| 205 | سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت | ||
| 299 | سایر دارایی‌های جاری |
نکته: کد 299 یک استثنا در سیستم کدینگ حسابداری است.
جدول بدهی‌های جاری
بدهی‌های جاری شرکت را می‌توان در 8 حساب کل ریز کرد.
| کد گروه | گروه حساب | کد حساب کل | حساب کل |
|
3 |
بدهی‌های جاری | 301 | حساب‌ها و اسناد پرداختنی تجاری |
| 302 | سایر حساب‌ها و اسناد پرداختنی | ||
| 303 | سفارشات و پیش‌دریافت‌ها | ||
| 304 | ذخیره مالیات | ||
| 305 | سود سهام پرداختنی | ||
| 306 | سپردهای پرداختنی | ||
| 307 | تسهیلات و اعتبارات مالی دریافتی کوتاه مدت | ||
| 308 | ذخایر |
جدول بدهی‌های بلندمدت (غیر جاری)
بدهی‌های بلند مدت را می‌توان به 5 حساب کل ریز کرد:
| کد گروه | گروه حساب | کد حساب کل | حساب کل |
|
4 |
بدهی‌های بلندمدت | 401 | حساب‌ها و اسناد پرداختنی بلندمدت تجاری |
| 402 | سایر حساب‌ها و اسناد پرداختنی بلندمدت | ||
| 403 | تسهیلات و اعتبارات مالی دریافتی بلندمدت | ||
| 404 | ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان | ||
| 405 | درآمدهای انتقالی به دوره‌های آتی |
جدول حقوق صاحبان سهام
حقوق صاحبان سهام را می‌توان به 5 حساب کل ریز کرد.
| کد گروه | گروه حساب | کد حساب کل | حساب کل |
|
5 |
حقوق صاحبان سهام | 501 | سرمایه پرداخت شده |
| 502 | اندوخته قانونی | ||
| 503 | سایر اندوخته‌ها | ||
| 504 | مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌های ثابت مشهود | ||
| 505 | سود (زیان) انباشته |
جدول درآمدها
درآمدهای شرکت را می‌توان به 4 حساب کل ریز کرد:
| کد گروه | گروه حساب | کد حساب کل | حساب کل |
| 6 | درآمدها | 601 | فروش |
| 602 | درآمد حاصل از ارائه خدمات | ||
| 603 | سایر درآمدهای عملیاتی | ||
| 604 | سایر درآمدهای غیر عملیاتی |
جدول بهای تمام شده کالای فروش رفته و خدمات ارائه شده
گروه حساب مذکور را می‌توان به 3 حساب کل ریز کرد:
| کد گروه | گروه حساب | کد حساب کل | حساب کل |
| 7 | بهای تمام شده کالای فروش رفته و خدمات ارائه شده | 701 | بهای تمام شده کالای فروش رفته داخلی |
| 702 | بهای تمام شده کالای فروش رفته خارجی | ||
| 703 | بهای تمام شده خدمات ارائه شده |
جدول هزینه
جدول هزینه‌ها را می‌توان به 5 حساب کل ریز کرد:
| کد گروه | گروه حساب | کد حساب کل | حساب کل |
|
8 |
هزینه‌ها | 801 | هزینه حقوق و دستمزد کارکنان غیرتولیدی |
| 802 | هزینه‌های عملیاتی | ||
| 803 | سایر هزینه‌های عملیاتی | ||
| 804 | هزینه‌های مالی | ||
| 805 | هزینه‌های غیرعملیاتی |
جدول سایر حساب‌ها
سایر حساب‌های شرکت را می‌توان در قالب 4 حساب ریز کرد:
| کد گروه | گروه حساب | کد حساب کل | حساب کل |
| 9 | سایر حساب‌ها | 901 | حساب‌های انتظامی |
| 902 | طرف حساب‌های انتظامی | ||
| 903 | تراز افتتاحیه | ||
| 904 | تراز اختتامیه |
مرحله سوم: کدینگ درختی حساب‌های کل
در مرحله سوم هر کدام از حساب‌های کل را به قسمت‌های جزیی‌تر می‌شکنیم. در ادامه به یک نمونه از آن در مرحله کدینگ درختی حساب‌های کل می‌پردازیم. برای دریافت نمونه‌ها و اطلاعات بیشتر به این لینک مراجعه کنید.
نمونه کدینگ حسابداری در حساب کل موجودی نقد و بانک
برای طراحی مرحله سوم در حساب کل موجودی نقد و بانک می‌توانید به شیوه زیر عمل کنید:
| کد | حساب کل | معین سطح اول | معین سطح دوم | ماهیت | ||
|
101 |
موجودی نقدی و بانک | کد | نام حساب | کد | نام حساب | |
| 10101 | موجودی نزد بانک‌ها | 1010101 | ریالی | بدهکار | ||
| 1010102 | ارزی | بدهکار | ||||
| 10102 | موجودی نزد صندوق | 1010201 | ریالی | بدهکار | ||
| 1010202 | ارزی | بدهکار | ||||
| 10103 | موجودی نزد تنخواه گردان | 1010301 | ریالی | بدهکار | ||
| 1010302 | ارزی | بدهکار | ||||
| 10104 | اسناد و اوراق بهادار نزد صندوق | بدهکار | ||||
| 10105 | وجوه در راه | 1010501 | حواله شده از شعب | بدهکار | ||
| 1010502 | حواله شده از سایر اشخاص | بدهکار | ||||
| 10106 | موجودی واریزی نامه‌های ارزی | بدهکار | ||||
| 10107 | مسکوکات | بدهکار | ||||
مرحله چهارم: کدینگ حساب‌های تفصیلی
در این مرحله تمامی حساب‌های معین به اجزای کوچکتری تقسیم می‌شوند که در کدگذاری به حساب تفصیل معروف است.
نمونه‌ای از کدینگ حساب تفصیلی
در جدول زیر یک نمونه از کدینگ حساب تفصیلی را مشاهده می‌کنید:
| نام حساب | تفصیلی سطح اول | تفصیلی سطح دوم | تفصیلی سطح سوم | |||
| گروه | کل | معین سطح 1 | معین سطح 2 | |||
|
دارایی‌های جاری |
موجودی نقدی و بانک | موجودی نزد بانک‌ها | ریالی | نام بانک | نوع حساب | شماره حساب |
| ارزی | نام بانک | نوع حساب /نوع ارز | شماره حساب | |||
| موجودی نزد صندوق | ریالی | نام صندوقدار | ||||
| ارزی | نام صندوقدار | نوع ارز | ||||
| موجودی نزد تنخواه گردان | ریالی | نام تنخواه‌دار | ||||
| ارزی | نام تنخواه‌دار | نوع ارز | ||||
| اسناد و اوراق بهادار نزد صندوق | – | نام صندوقدار | نوع اوراق بهادار | |||
| وجوه در راه | حواله شده از شعب | شعب داخلی /خارجی | نام شعب | |||
| حواله شده از سایر اشخاص | کارفرمایان /سایر اشخاص | نمایندگی‌ها | سایر اشخاص /شرکت‌ها | |||
| موجودی واریزی نامه‌های ارزی | – | نوع ارز | فرستنده | |||
| مسکوکات | – | نوع سکه | ||||
نکات مهم در طراحی ساختار کدینگ در حسابداری
گفتیم که نرم‌افزارهای حسابداری نمونه‌های آماده برای کدگذاری فرایندهای حسابداری شرکت‌ها دارند. در هنگام راه‌اندازی این سیستم‌ها لازم است به نکات زیر نیز توجه کنید:
- استانداردهای تعریف شده در حسابداری
- فعالیت‌های شرکت: تولیدی، پیمانکاری، بازرگانی و…
- کنترل‌های داخلی
- گزارش‌های مورد نیاز از جمله درون سازمانی و برون سازمانی
کدینگ حسابداری در انواع شرکت‌ها
شرکت‌ها بر اساس نوع کالا یا خدماتی که ارائه می‌دهند، کدگذاری مخصوص به خود را دارند. البته در حالت کلی می‌توان از عناصر اصلی حسابداری برای انجام عملیات کدینگ، در هر کدام استفاده کرد.
کدینگ حسابداری پیمانکاری:
کدینگ حسابداری پیمانکاری با توجه به ارکان این شرکت‌ها تدوین می‌شوند. ارکان شرکت‌های پیمانکاری به قرار زیر است:
- کارفرما
- پیمانکار
- قراردادهای پیمانکاری
- موضوع قرارداد
کدینگ حسابداری تولیدی
مهم‌ترین رکن در شرکت‌های تولیدی مدیریت هزینه است. ازاین‌روی، در هنگام طراحی کدینگ حسابداری تولیدی باید برای کدگذاری صحیح هزینه‌ها و رعایت جزییات آن دقت بیشتری داشت.
کدینگ حسابداری خدماتی
معمولا کدینگ حسابداری خدماتی را بر اساس چرخه حسابداری خدماتی طراحی می‌کنند.
کدینگ حسابداری بازرگانی
کدینگ حسابداری بازرگانی بر اساس نوع فعالیت تجاری و درجه اهمیت فرایندهای آن طراحی می‌شود.
کدینگ حسابداری با اکسل
اگر کسب‌وکار شما به عملیات پیچیده حسابداری نیاز ندارد؛ پیشنهاد می‌شود برای نظم‌دهی به این فعالیت‌ها از نرم‌افزار اکسل استفاده نمایید. نمونه‌های آماده کدینگ حسابداری با اکسل را می‌توانید با یک جستجوی ساده در گوگل پیدا کنید.
آنچه از مقاله کدینگ حسابداری آموختیم:
حسابداری یکی از ارکان اصلی کسب‌وکارها است. این رکن، عملیات زیادی را پوشش می‌دهد. کدینگ حسابداری داده‌های حسابداری شرکت‌ها را در یک قالب منظم ارائه می‌دهد. داده‌های منظم به بهتر شده آنالیز وضعیت مالی شرکت کمک میکند. در این مقاله از بلاگ زینسی به آموزش کدینگ حسابداری و جزییات مربوط به آن پرداختیم. اگر درباره این موضوع پرسش یا ابهامی دارید برای ما کامنت بگذارید. چنانچه تجربه استفاده از نرم افزارهای حسابداری را دارید، لطفا نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
سوالات پرتکرار:
کدگذاری داده‌های حسابداری برای شرکت‌ها چه کاربردهایی دارد؟
انواع حساب در کدگذاری داده‌ها چیست؟
شرکت‌ها در هنگام طراحی کدینگ حسابداری باید به چه نکاتی توجه کنند؟
منابع:
- https://hacinhaseb.ir/wp-content/uploads/hacinhaseb%DA%A9%D8%AF%DB%8C%D9%86%DA%AF-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9-%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C.pdf
- https://www.accfile.com/download/7924.html
- https://arya-acc.com/%DA%A9%D8%AF%DB%8C%D9%86%DA%AF-%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA/
ممنون از آموزش های اختصاصی تون. کدینگ حسابداری یه مبحث تخصصیه.
کدینگ حسابداری چقدر گسترده و سخت به نظر میااااااد واقعا باید بلد باشیم؟؟
سلام دوست عزیز
بله. بسیار کاربردی و لازم است. و زینسی برای تمامی افرادی که در این سمت فعالیت میکند یادگیری این کدینگ را توصیه میکند
مقاله خوب بود فقط کدینگ حسابداری موضوع خیلی تخصصیه برا ما لازم نمیشه
آموزش کدینگ حسابداری خیلی موضوع تخصصی بود، متوجه نشدم واقعیتش ?
آموزش کدینگ حسابداری بسیار کاربردیه باید یاد بگیریم
مقاله کدینگ حسابداری بسیار کامل هست ممنون از تیم خوب زینسی
کدینگ حسابداری واقعا سرعت رو افزایش میده. مال نرم افزار ما به صورت خودکار بود ماهم استفاده میکردیم بعدش که تغییرش دادیم سرعت کارمون حسابی رفت بالا.
در پاسخ به علیرضا حیدرپور
چقدر خوب که تاثیر کدینگ حسابداری رو روی کسب و کارتون مشاهده کردید.
کدینگ حسابداری مبحث خیلی مفید و در عین حال سختیه. امیدوارم بتونم یاد بگیرم و ازش استفاده کنم.
در پاسخ به شهاب هاشم زاده
شهاب عزیز مطمئنم که یاد میگیرید. ممنون از توجه تون به مقاله آموزش کدینگ حسابداری
آموزش کدینگ حسابداری خیلی جذاب بود. نمیدونستم کدینگ این همه سرعت کارها رو افزایش میده
در پاسخ به اسماعیل قربانزاده
ممنون از توجه و درج نظرتون اسماعیل عزیز. بله کاملا همینطوره کدینگ حسابداری باعث افزایش سرعت میشه.
سلام ببخشید آموزش کدینگ حسابداری به درد کیا میخوره؟؟
در پاسخ به علیرضا علیزاده
سلام علیرضای عزیز به نظر میاد کدینگ حسابداری بیشتر برای حسابداران کاربرد داره.