افسردگی در مردان؛ علل، علائم و درمان

زنان و مردان در طول زندگی‌شان افسردگی را تجربه می‌کنند. افسردگی در مردان یک وضعیت پزشکی جدی است. بسیاری از آقایان در تلاشند تا آن را نادیده بگیرند و از درمان خودداری کنند. علت این سهل‌انگاری را می‌توان در نوع نگاه جامعه به مردان نسبت داد. خانواده و جامعه از کودکی به پسران القا می‌کند که مرد باید قوی باشد پس نباید احساساتش را بروز دهد. این طرحواره تربیتی در بزرگسالی با آنها می‌ماند و در زمان بروز افسردگی، مانع از پیگیری و درمان می‌شود. در این مقاله قصد داریم درباره افسردگی در آقایان، علائم و راه‌های درمان آن صحبت کنیم. با ما همراه باشید.

افسردگی مردانه چیست؟

مردان همیشه خود را قوی نشان می‌دهند و وانمود می‌کنند که احساساتشان را تحت کنترل دارند. ازاین‌روی، وقتی احساس ناامیدی، بی‌کفایتی، کم‌ارزشی و احساساتی از این دست به سراغشان می‌آید؛ آن را انکار یا مخفی می‌کنند. چون نمی‌خواهند ضعیف به نظر برسند. افسردگی یک مشکل شایع در دنیا است و بسیاری از انسان‌ها در دوره‌ای از زندگی‌شان تحت تاثیر آن قرار می‌گیرند. پس این بیماری نشانه‌ای از ضعف عاطفی یا ناتوانی در مردانگی نیست. افسردگی، میلیون‌ها مرد را در هر سن و شغلی تحت تاثیر قرار می‌دهد. به فراخور آن، بر افراد بااهمیت زندگی این مردان مانند همسر، پارتنر، دوستان، خانواده و… نیز تاثیر می‌گذارد.

افسردگی در مردان چگونه بروز می‌کند؟

آیا زودرنج، منزوی و گوشه‌گیر شده‌اید؟ آیا بیش از حد کار می‌کنید؟ یا شاید هم بیش از حد الکل می‌نوشید؟ این استراتژی‌های دفاعی ناسالم، ممکن است سرنخ‌هایی از افسردگی در آقایان باشد. این اختلال می‌تواند در مردان و زنان به شکل‌های متفاوتی بروز کند. هنگامی که افسردگی در مردان رخ می‌دهد، بخاطر تربیت اجتماعی ممکن است آن را با رفتارهای مقابله‌ای ناسالم بپوشانند. با اینکه افسردگی مردانه درمان دارد اما به دلایل زیادی این بیماری در آقایان تشخیص داده نمی‌شود.

علائم افسردگی در آقایان

مردان در شناسایی علائم افسردگی کمتر از زنان مهارت دارند. گفتیم که مردان احساسات خود را انکار و با رفتارهای دیگر آن را از دیگران مخفی می‌کنند. مردان، علائم کلاسیک افسردگی مانند: خلق تنگ، ناامیدی، از دست دادن علاقه به کار و سرگرمی‌ها را تجربه می‌کنند. همچنین کاهش/افزایش وزن، اختلالات خواب، خستگی، مشکلات تمرکز و افکار منفی مثل مرگ/خودکشی را هم در خود می‌بینند. اما بطورکلی علائمی مانند خشم، سوء مصرف مواد و الکل که از نشانه‌های افسردگی خفیف است، در آنها بیش از زنان دیده می‌شود. بجز موارد گفته شده، علائم شایع افسردگی در مردان که کمتر به آن توجه می‌شود، شامل موارد زیر است:

درد جسمانی:

گاهی اوقات علائم افسردگی در آقایان به صورت علائم فیزیکی ظاهر می‌شود. مواردی مانند: سردردهای مکرر، مشکلات خواب، اختلالات گوارشی و جنسی از این دست هستند. بدن این افراد به درمان عادی پاسخ نمی‌دهد.

خشم:

احساس خشم در فرد به شکل‌های متغیری بروز می‌کند:

• حساسیت، زودرنجی و تحریک‌پذیری
• حساسیت به انتقاد اطرافیان
• از دست دادن حس شوخ‌طبعی
• عصبانی شدن در هنگام رانندگی –خشم جاده‌ای-
• بدرفتاری و کنترل‌گری

رفتار بی‌پروا:

مردان در هنگام بروز افسردگی ممکن است به انجام کارهای پرریسک تمایل بیشتری پیدا کنند. موارد زیر در این دسته قرار می‌گیرد:

• دنبال کردن ورزش‌های خطرناک
• بی‌احتیاطی در رانندگی
• داشتن روابط جنسی ناایمن
• مصرف بیش از حد مواد مخدر و الکل
• قمار کردن

آقایان عزیز! احساس افسردگی نشانه ضعف در شما نیست. پس بر خود سخت نگیرید. آیا می‌دانید: مردانی که از افسردگی رنج می‌برند چهار برابر بیشتر از زنان جان خود را از دست می‌دهند. بنابراین ضروری است قبل از اینکه احساس ناامیدی در شما به احساس خودکشی تبدیل شود برای درمان افسردگی کمک بگیرید.

شادی و امیداوری حق شماست پس در اسرع وقت با یک روانشناس صحبت کنید. چنانچه برای گرفتن خدمات حضوری مشکل دارید؛ به کمک اپلیکیشن‌های مشاوره و روانشناسی در پلتفرم زینسی می‌توانید با بهترین روانشناسان و روانپزشکان ایرانی، در هر جای جهان ارتباط بگیرید. این نرم‌افزارها به شما کمک می‌کند تا یک روانشناسی، مناسب خود را بیابید. سپس در هر مکان که احساس امنیت بیشتری دارید با او صحبت کنید.

محرک‌های افسردگی در مردان

هیچ دلیل واحدی برای بروز افسردگی در مردان وجود ندارد. عوامل بیولوژیکی، روانی، اجتماعی، سبک زندگی، روابط و مهارت مقابله با شرایط سخت همه در بروز آن نقش دارند. بااینکه هر مردی ممکن است افسردگی را تجربه کند؛ اما برخی شرایط او را در برابر این اختلال آسیب‌پذیرتر می‌کند. این شرایط شامل موارد زیر می‌شود:

• تنهایی و عدم حمایت اجتماعی
• ناتوانی در مقابله موثر با استرس
• سابقه مصرف الکل یا مواد مخدر
• تروما یا سوءاستفاده در اوایل دوران کودکی
• پیری در انزوا همراه با روابط اجتماعی کم

انواع افسردگی در مردان

مردان به طور متوسط از میان انواع افسردگی موارد زیر را بیشتر تجربه می‌کنند:

• افسردگی شدید
• افسردگی روانی
• افسردگی عاطفی یا فصلی
• اختلال دوقطبی

در ادامه به مقایسه افسردگی در مردان متاهل و مجرد می‌پردازیم.

افسردگی در مردان متاهل

نتایج یک پژوهش علمی حاکی از این است که افسردگی در مردان متاهل به مراتب کمتر از زنان متاهل است. هرچند مردان و زنان در صورت نارضایتی از شریک زندگی خود به یک نسبت افسرده می‌شوند.

افسردگی در مردان مجرد

پژوهش دیگر نشان می‌دهد که افسردگی در مردان مجرد بیش از دو برابرِ افسردگی در مردان متاهل است. در پژوهش مذکور 3.6 درصد از مردان مجرد و 1.7 درصد از مردان متاهل افسرده می‌شوند. همچنین مردان مجرد به طور متوسط بیش از مردان متاهل به اضطراب، اختلالات خلقی، مشکلات سازگاری و مسائلی از این دست دچار می‌شوند.

راه‌های درمان افسردگی در مردان

علم روانشناسی سه راه کلاسیک و مدرن برای درمان افسردگی در مردان پیشنهاد می‌دهد:

• دارو درمانی
• روان‌درمانی
• نوروفیدبک

در صورتیکه با این سه راه فرد بهبود نیابد از روش‌های قدیمی مانند شوک الکتریکی استفاده می‌شوند. روانشناسان در افسردگی‌های خفیف تا متوسط مهارت‌های مواجهه با حالت‌های افسردگی را به افراد آموزش می‌دهند. در ادامه به چند مورد از آنها می‌پردازیم.

کمک گرفتن برای افسردگی در آقایان و گام‌های خودیاری

سعی نکنید به تنهایی با افسردگی مواجه شوید. باید این واقعیت را بپذیرید که کمک خواستن -از یک متخصص یا یکی از عزیزانتان- شجاعت می‌خواهد. اکثر مردان مبتلا به افسردگی به دستورالعمل‌های خودیاری مانند دستیابی به حمایت اجتماعی، ورزش، تغییر رژیم غذایی سالم و ایجاد سایر تغییرات در شیوه زندگی پاسخ مثبت نشان می‌دهند. اما در کل انتظار نداشته باشید که خلق‌وخوی شما فورا بهبود یابد.

این روند به آهستگی پیش می‌رود و روزبه‌روز احساس بهتری را تجربه خواهید کرد. اولین تاثیرات مثبت با تغییر اشتها و رفع اختلالات خواب در شما بروز می‌کند. این گام‌های خودیاری تاثیر قدرتمندی بر احساس و افکار شما می‌گذارد. همچنین به شما کمک می‌کند تا بر علائم افسردگی غلبه کرده و دوباره بتوانید از زندگی‌تان لذت ببرید.

مهارت‌های مواجهه با افسردگی با کمک روان‌درمانی

درمان، از جمله روان‌درمانی با یک متخصص سلامت روان به شما کمک می‌کند تا مهارت‌های مواجهه با افسردگی را یاد بگیرید. این مهارت‌ها به قرار زیر است:

• تعیین اهداف: اهداف باید واقع‌بینانه باشد و بتوان به کمک آن وظایف و فعالیت‌های را اولویت‌بندی کرد.
• تشکیل حلقه پشتیبانی برای خود: در این حلقه می‌توانید از حمایت عاطفی از همسر، پارتنر، خانواده یا دوستان خود برخوردار شوید.
• یادگیری راه‌های مقابله با استرس: مدیتیشن، تمرکز حواس و مهارت‌های حل مسئله به شما کمک می‌کند تا استرس خود را بهتر مدیریت کنید.
• تعویق در گرفتن تصمیمات اساسی: تصمیمات اساسی مانند تغییر شغل، ازدواج، فرزندآوری و… را تا زمانی که علائم افسردگی بهبود نیابد به تاخیر بیندازید.
• شرکت در فعالیت‌های لذت‌بخش: یک سرگرمی، ورزش، ماهیگیری و… برای خود پیدا کنید.
• به سلامتی خود اهمیت بدهید. سعی کنید به یک برنامه منظم در زندگی پایبند بمانید. منظور از برنامه منظم: تغذیه سالم، فعالیت بدنی منظم و خواب کافی است. داشتن این روتین‌ها به ارتقای سلامت روانی شما کمک می‌کند.

درمان افسردگی در مردان مسن

افراد مسن معمولا بخاطر سایر بیماری‌هایی که در اثر افزایش سن دارند؛ از دارو استفاده می‌کنند. ازاین‌روی ترجیح می‌دهند که برای درمان افسردگی تا جایی که امکان دارد، دارو مصرف نکنند. خوشبختانه تحقیقات نشان می‌دهد روان‌درمانی برای درمان افسردگی در مردان مسن به اندازه درمان دارویی موثر است.

مقایسه افسردگی در مردان و زنان

روان زنان و مردان در بروز علائم افسردگی به شکل متفاوتی عمل می‌کند. در جدول زیر به مقایسه افسردگی در زنان و مردان پرداخته‌ایم:

آنچه از مقاله افسردگی در مردان آموختیم:

اکثر مردان بروز احساسات را نوعی ضعف می‌دانند بنابراین آن را انکار یا پنهان می‌کند. ازاین‌روی در صورت ابتلا به بیماری‌هایی مانند افسردگی هم آن را نادیده می‌گیرند. افسردگی در مردان به شکل‌های مختلفی مانند دردهای جسمانی، خشم و رفتارهای بی‌پروا بروز می‌کند. جدی نگرفتن علائم افسردگی در آقایان عواقب بدی مانند خودکشی را در بر دارد. روانشناسان توصیه می‌کنند در صورت بروز این علائم سریعا برای درمان به یک متخصص سلامت روان مراجعه کنید.

در این مقاله از بلاگ زینسی به بررسی موضوع افسردگی در آقایان و راه‌های درمان آن پرداختیم. اگر در این باره ابهامی دارید برای ما کامنت بگذارید. چنانچه تجربه استفاده از نرم‌افزارهای روانشناسی و مشاوره را دارید، لطفا نظرات خود را با ما درمیان بگذارید.

سوالات پرتکرار:

منابع:

1. https://www.nimh.nih.gov/health/publications/men-and-depression
2. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/depression/in-depth/male-depression/art-20046216
3. https://www.helpguide.org/articles/depression/depression-in-men.htm