تعریف، مزایا، اهداف و آموزش اصول حسابداری چیست؟ [+بررسی اصل و مفروضات حسابداری]

آیا می‌دانید تعریف اصول حسابداری چیست ؟ به مجموعه قوانین و دستورالعمل‌ها اصول حسابداری گفته می‌شود که این دستور العمل‌ها توسط استانداردهای حسابداری برای شرکت‌ها تعیین می‌گردند. همچنین این قوانین در هنگام ثبت و ارائه اطلاعات مالی در دفاتر از اصول حسابداری پیروی می‌شوند. وجود این اصول به شرکت‌ها و سازمان‌ها کمک می‌کند تا صورت‌های مالی خود را به صورت درست و منصفانه ارائه دهند. در این مقاله از زینسی قصد داریم که به جواب سوال اصول اولیه حسابداری چیست ، برسیم و به معرفی اصول حسابداری به صورت مفصل بپردازیم. لطفا تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.

تعریف اصول حسابداری چیست

در بخش مقدمه هم به جواب تعریف اصول حسابداری چیست ، رسیدیم. حال می‌خواهیم پاسخ واضح‌تری به تعریف اصول حسابداری چیست ارائه دهیم.

به نقل از investopedia :

اصول حسابداری در واقع رهنمودها و قوانینی هستند که شرکت‌ها و سازمان‌ها هنگام ارائه گزارش داده‌های مالی باید از آن‌ها پیروی کنند. شاید با خودتان بپرسید که این قوانین از کجا ارائه می‌شوند؟ در جواب این سوال باید بگوییم، این قوانین با استفاده از استانداردهای حسابداری مانند GAAP و IFRS به دست می‌آیند. بررسی داده‌های مالی با کمک این قوانین بسیار آسان‌تر خواهد شد. در واقع این قوانین و رهنمودها شرایط را استانداردسازی می‌کنند.

در مورد استاندارد حسابداری IFRS باید بگوییم که این استاندارد پرکاربردترین مجموعه اصول حسابداری بوده که در ۱۶۷ حوزه قضایی به تصویب رسیده است.

اصول حسابداری ایالات متحده متفاوت با کشورهای دیگر است و به عنوان استاندارد حسابداری GAAP یاد می‌شود. در ادامه مقاله به معرفی اصول حسابداری خواهیم پرداخت.

بیشتر بخوانید:

• نرم افزار حسابداری چیست+ راهنمای کامل نرم افزار حسابداری ۱۴۰۲

• 11 نرم افزار حسابداری رایگان ایرانی و خارجی برای بهترین مدیریت مالی

• حسابداری صنعتی: تعریف + آخرین لیست اهداف، کاربردها و وظایف

نکات مهم و کلیدی در مورد اصول اولیه حسابداری چیست ؟

برخی از نکات مهم و کلیدی در مورد اصول حسابداری وجود دارند که یادآوری آن‌ها خالی از لطف نیست. به عنوان اولین نکته باید بگوییم که استانداردهای حسابداری توسط شرکت‌ها با هدف بهبود کیفیت اطلاعات مالی گزارش شده اجرا می‌شوند.

در مورد استاندارد حسابداری نیز GAAP باید بگوییم که در کشور ایالات متحده معمولا برای همه شرکت‌های سهامی ‌عام ضروری و واجب است. معمولا توسط شرکت‌های غیر عمومی‌ نیز اجرا می‌شود.

استانداردهای مختلف جهانی در برخی موارد موضوعات داغ با یکدیگر همکاری می‌کنند و استانداردهای مشترکی را ارائه می‌دهند.

مزایای اصول اولیه حسابداری چیست ؟

مزیت‌های اصول حسابداری برای کسب و کارها بسیار زیاد است. مزیت‌های اجرای اصول اولیه حسابداری عبارتنداز:

• اجتناب از عملکرد سلیقه‌ای
• یکنواخت سازی نظام حسابداری
• امکان مقایسه خروجی‌ها
• امکان بررسی گزارش‌ها در دوره‌های مختلف مالی
• ایجاد دستورالعمل واضح و آشکار
• نتایج قابل استفاده برای عموم

هدف اصول حسابداری چیست ؟

هدف اصول حسابداری در هر مجموعه‌ای مطمئن شدن از سازگاری کامل و قابل مقایسه بودن صورت‌های مالی است.

با کمک اصول حسابداری، تحلیل و استخراج اطلاعات مفید از صورت‌های مالی می‌شود. مثلا با کمک اصول حسابداری یک شرکت راحت‌تر می‌توان داده‌های رشد در یک دوره زمانی را برای سرمایه‌گذاران به دست آورد.

هدف اصول حسابداری ، آسان کردن مقایسه اطلاعات مالی در شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف است. همچنین اصول حسابداری شفافیت داده‌ها را افزایش می‌دهد و به امکان شناسایی پرچم‌های قرمز در حسابداری کمک می‌کند که این دو مورد باعث کاهش تقلب حسابداری می‌شود.

هدف اصلی و نهایی اصول حسابداری نیز این است که خیال شرکت‌ها و مصرف کنندگان صورت‌های مالی را بابت ارائه گزارش کامل منسجم و قابل مقایسه راحت کند.

قابلیت مقایسه

به توانایی بررسی وضعیت مالی چند شرکت در کنار هم با رعایت اصول حسابداری قابلیت مقایسه گفته می‌شود. همانطور که می‌دانید اطلاعات مربوط به حسابداری همیشه مطلق و یا مشخص نیست. برای به حداقل رساندن اثرات منفی داده‌های متناقض از استانداردها استفاده می‌شود.

بدون وجود این استانداردها و قوانین، مقایسه صورت‌های مالی بین چند شرکت بسیار سخت خواهد بود. همچنین نمی‌توان تناقض‌ها و خطاها را آسان‌تر پیدا کرد.

اصول و فروضات حسابداری چیست؟

بعد از دانستن هدف اصول حسابداری ، نوبت به معرفی اصول حسابداری می‎رسد. از اصول و فروضات حسابداری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اصل تعهدی
• اصل محافظه کاری
• اصل سازگاری
• اصل هزینه
• اصل موجودیت اقتصادی
• اصل افشای کامل
• اصل نگرانی
• اصل تطبیق
• اصل مادیت
• اصل واحد پولی
• اصل قابلیت اطمینان
• اصل تشخیص درآمد
• اصل دوره زمانی

در معرفی اصول حسابداری می‌توانیم بگوییم که اساسی‌ترین اصول شامل اصل تطبیق، اصل تشخیص درآمد، اصل اهمیت و اصل سازگاری است. کامل بودن اصول حسابداری با اصل اهمیت ضمانت می‌شود، زیرا همه معاملات مهم باید در صورت‌های مالی درج شوند. اصل سازگاری اشاره به استفاده شرکت از اصول حسابداری در طول زمان دارد.

در ادامه برخی از اصول و فروضات حسابداری را تشریح می‌کنیم:

اصل تعهدی

آیا می‌دانید اصل تعهدی چیست؟ اصل تعهدی به این معناست که یک شرکت یا سازمان باید به ثبت معاملات حسابداری در همان دوره‌ای که اتفاق می‌افتد بپردازد، نه زمانی که جریان نقدی به دست آمده است. مثلا تصور کنید یک شرکت محصولات خود را به صورت اقساطی به فروش می‎رساند. در این موقع فروش نباید موقع پرداخت اقساط ثبت شود، ثبت فروش در همان لحظه اول ضرروی است.

اصل سازگاری

اصل سازگاری به این معناست که یک شرکت از یک اصل حسابداری پیروی کند تا موقعی که یک اصل بهتر پیدا شود.

اصل سازگاری به زبان ساده‌تر به این معنی است که یک شرکت بتواند از اصول حسابداری خاصی در طول زمان‌های متفاوت پیروی کند. البته زمانی که اصل بهتری پیدا شود، می‌تواند با اصل قبلی جایگزین شود. اگر اصل سازگاری رعایت نشود، شرکت اصول حسابداری منظمی‌ نخواهد داشت و گزارش‌های مالی آن نیز به هم می‌خورد. به دنبال این اتفاق برای صاحبان کسب و کار و سرمایه‌گذاران، بررسی روند رشد مالی بلند مدت شرکت کار بسیار دشواری می‌شود.

از حسابداران انتظار می‌رود که اصول، رویه‌ها و رویه‌های حسابداری را به طور مداوم از دوره‌ای به دوره دیگر اعمال کنند. اگر تغییر موجه باشد، تغییر باید در صورت‌های مالی افشا شود.

همانطور که گفتیم مقایسه پذیری به این معنی است که کاربر می‌تواند صورت‌های مالی یک شرکت را با شرکت‌های دیگر در همان صنعت مقایسه کند. با الزام به استفاده از اصول پذیرفته شده حسابداری، قابلیت مقایسه افزایش می‌یابد.

اصل محافظه کاری

طبق اصل محافظه‌کاری، حسابداری با دو گزینه مختلف روبرو است. می‌خواهیم برای درک دقیق اصل محافظه‌کاری، دو گزینه مختلف را با مثال توضیح دهیم.

فرض کنید یک شرکت گزارش اعلام کرده است که ماشین آلاتش۶۰ هزار دلار هزینه دارد. اکنون روند بازار تغییر پیدا کرده و ارزش فروش این ماشین آلات به ۵۰ هزار دلار کاهش یافته است. در واقع مقدار فروش این ماشین آلات از مقدار هزینه تولیدی کمتر است.

حال حسابدار با دو گزینه مختلف روبرو است؛ اول این که ضرری که شرکت ممکن است در فروش ماشین آلات با قیمت روز متحمل شود را نادیده بگیرد و دوم اینکه ضرر ماشین آلات را فورا گزارش کند.

طبق اصل محافظه کاری حسابدار باید روش دوم را انتخاب کند؛ یعنی پیش از وقوع زیان باید ضرر ماشین آلات را گزارش دهد. اصل محافظه کاری، حسابداران را تشویق می‌کند تا مبلغ بدهی قابل توجه دارایی کمتر و مقدار سود کمتر را گزارش دهند.

اصل تدوام فعالیت

اصل تداوم فعالیت به این معنی است که حسابدار اعتقاد دارد که شرکت در آینده قابل پیش بینی، منحل نخواهد شد. به عبارت دیگر شرکت قادر خواهد بود به اندازه‌ای به فعالیت خود ادامه دهد تا به تعهدات خود عمل کند. در نتیجه حسابدار می‌تواند به گزارش بیشتر دارایی‌ها به بهای تمام شده تاریخی ادامه دهد و می‌تواند برخی از هزینه‌ها را به دوره‌های آتی موکول کند.

اگر شرکت به عنوان یک شرکت ادامه‌دار در نظر گرفته نشود، به این معنی که شرکت نمی‌تواند به فعالیت خود ادامه دهد، باید افشا شود.

بیشتر بخوانید:

• لیست ۶ تایی از بهترین نرم افزار حسابداری کامپیوتر

• بررسی اختصاصی 4 تا از بهترین برنامه حسابداری اندروید

اصل تطبیق یا تشخیص هزینه

طبق اصل تطبیق اگر شرکتی درآمد را شناسایی و ثبت می‌کند، باید همه مخارج و هزینه‌های مربوط به آن را نیز ثبت نماید. مثلا اگر یک شرکت فروش و یا درآمد خود را به ثبت می‌رساند، باید بهای تمام شده کالای فروخته شده و سایر هزینه‌های عملیاتی را نیز ثبت نماید.

راه ایده آل برای شناسایی هزینه‌ها در صورت سود و زیان بر اساس یک رابطه علت و معلولی است. به عنوان مثال اگر شرکتی 5000 واحد از محصول X را بفروشد، باید هزینه 5000 واحد را در صورت درآمد مشابه درآمدهای فروش گزارش کند. (از آن جایی که هزینه فروش ممکن است 60 درصد مبلغ فروش باشد، محاسبه دقیق بهای تمام شده کالا ضروری است.)

هنگامی‌که رابطه علت و معلولی مشخص نیست، هزینه‌ها بر اساس بهای تمام شده کالا گزارش می‌شوند. به عنوان مثال، هزینه 120000 دلاری تجهیزات با عمر 10 ساله با نرخ 1000 دلار در ماه به هزینه پرداخت می‌شود.

اگر هیچ یک از موارد فوق منطقی نباشد، هزینه‌ها هنگامی که رخ می‌دهند، گزارش می‌شوند. به عنوان مثال می‌توان به هزینه تبلیغات، هزینه تحقیق، هزینه حقوق و بسیاری موارد دیگر اشاره کرد.

اصل افشای کامل

از دیگر اصول حسابداری اصل افشای کامل است. طبق اصل افشای کامل، یک شرکت باید تمام اطلاعات مالی خود را افشا کند تا خوانندگان بتوانند اطلاعات مالی آن شرکت را به صورت شفاف و واضح ببینند. بدون رعایت این اصل، سرمایه‌گذاران ممکن است صورت‌های مالی را اشتباه بخوانند و همه اطلاعات موجود برای یک قضاوت صحیح را در دست نداشته باشند.

اصل تشخیص درآمد

درآمدها باید هنگام کسب سود و زیان شرکت، شناسایی و گزارش شوند. بنابراین یک شرکت قبل از این که مشتری در مقابل کالا یا خدماتی که دریافت کرده است، مبلغی پرداخت کند، مقدار درآمد و سود و زیان را گزارش می‌کند.

در مورد فروش نقدی، درآمد زمانی گزارش می‌شود که مشتریان برای کالای خود پرداخت کنند. اگر مشتریان پیش پرداخت کنند، پس از دریافت پول، درآمد گزارش می‌شود.

به عنوان مثال، اگر یک شرکت بیمه در 28 دسامبر 2022 مبلغ 12000 دلار برای ارائه حمایت بیمه ای برای سال 2023 دریافت کند، شرکت بیمه 1000 دلار درآمد را در هر 12 ماه در سال 2023 گزارش خواهد کرد.

اصل مادیت

مفهوم مادیت به این معنی است که اگر مبلغ ناچیز باشد، می‌توان از یک اصل حسابداری چشم پوشی کرد. به عنوان مثال، شرکت‌های بزرگ معمولا سیاستی دارند که هزینه تجهیزات ارزان‌قیمت را به‌جای کاهش ارزش آن در طول عمر مفید آن که احتمالاً 5 سال است، هزینه می‌کنند.

مادیت همچنین به یک شرکت با اندازه متوسط اجازه می‌دهد تا مبالغ صورت‌های مالی خود را به نزدیکترین هزار دلار گزارش کند.

اصل هزینه

اصل بهای تمام شده یا اصل هزینه به این معنی است که حسابدار معاملات را به مبلغ نقدی (یا معادل آن) در زمان معامله ثبت می‌کند. در نتیجه، با ارزش‌ترین دارایی‌های یک شرکت ثبت یا گزارش نمی‌شود. به عنوان مثال می‌توان به علائم تجاری یک شرکت، تیم محققان با استعداد، نام‌های دامنه وب سایت منحصر به فرد، رتبه بندی موتورهای جستجو و … اشاره کرد.

به جز برخی از اوراق بهادار سرمایه گذاری، معمولا بهای تمام شده ثبت شده دارایی به دلیل تورم یا نوسانات بازار تغییر نمی‌کند.

اصل موجودیت اقتصادی

اصل موجودیت اقتصادی به حسابدار اجازه می‌دهد تا معاملات تجاری یک شرکت انفرادی را جدا از معاملات شخصی مالک انحصاری نگه دارد.

همچنین به این معنی است که صورت‌های مالی را می‌توان برای گروهی از شرکت‌های حقوقی جداگانه که توسط یک شرکت کنترل می‌شود، تهیه کرد. این گروه از شرکت‌های سهامی‌ عام به عنوان نهاد اقتصادی نامیده می‌شود. مجموعه‌ای از صورت‌های مالی که فعالیت‌های ترکیبی گروه را گزارش می‌کند، صورت‌های مالی تلفیقی نامیده می‌شود.

اصل واحد پولی

برای شرکت‌های آمریکایی، اصل واحد پولی به حسابداران اجازه می‌دهد تا دارایی‌های گسترده یک شرکت را به صورت دلار بیان کنند. فرض بر این است که دلار آمریکا در طول زمان قدرت خرید خود را از دست نمی‌دهد. به همین دلیل، حسابدار 10000 دلار هزینه شده در زمین در سال 1960 را با 300000 دلار صرف شده در یک قطعه زمین مجاور مشابه در سال 2022 ترکیب می‌کند.

اصل دوره زمانی (یا تناوب)

حسابداران فرض می‌کنند که عملیات پیچیده تجاری و نتایج مالی در حال انجام یک شرکت را می‌توان به دوره‌های زمانی متمایز مانند ماه‌ها، فصل‌ها و سال‌ها تقسیم کرد.

برای گزارش درآمد خالص یک شرکت برای هر ماه، شرکت ورودی‌های تعدیلی را برای ثبت سهم هر ماه از هزینه استهلاک، مالیات بر دارایی، بیمه و … آماده می‌کند. همچنین ورودی‌های تعدیلی برای هزینه‌هایی که رخ داده اما پرداخت نشده‌اند، آماده می‌کند. به عنوان مثال می‌توان به تعمیرات، بهره، خدمات شهری و … اشاره کرد.

اصل قابلیت اطمینان

انتظار می‌رود حسابداران، عینی (بی طرفانه) باشند. بسیاری از کسب و کارها ملزم به حسابرسی صورت‌های مالی خود هستند تا به کاربران اطمینان دهند که مبالغ عینی و قابل اعتماد هستند.

مرتبط بودن و به موقع بودن

برای مرتبط بودن صورت‌های مالی باید در اسرع وقت پس از پایان دوره حسابداری توزیع شود. به عبارت دیگر، ارتباط با به موقع بودن افزایش می‌یابد. برای دستیابی به این ویژگی‌ها، احتمالا نیاز به تخمین مقداری وجود دارد.

آموزش اصول حسابداری

بعد از بررسی اصول حسابداری، می‌خواهیم در مورد آموزش اصول حسابداری صحبت کنیم. آموزش اصول حسابداری چگونه است؟ از کجا اصول حسابداری را یاد بگیرم؟ اگر این سوال‌ها را در ذهنتان مرور می‌کنید، باید بگوییم که روش‌های مختلفی برای آموزش اصول حسابداری وجود دارد.

از طریق آموزشگاه‌های حضوری می‌توانید نسبت به یادگیری اصول حسابداری اقدام کنید. همچنین دوره‌های مجازی و آنلاین بسیار زیادی در این زمینه وجود دارد که فرآیند یادگیری شما را آسان‌تر خواهند کرد. حتی برخی از پیج‌های موجود در اینستاگرام، آپارات، یوتیوب و … به صورت اختصاصی این موضوع را برایتان تشریح می‌کنند. کتاب‌های آموزشی زیادی نیز در این زمینه وجود دارد.

اگر در زمینه حسابداری مشغول به کار هستید، حتما باید با اصول حسابداری آشنا باشید و آن‌ها را در کسب و کار خود لحاظ کنید.

زینسی، بهترین مرجع برای آموزش و آشنایی با مبحث حسابداری

در این مقاله از زینسی به تعریف اصول حسابداری چیست ، پرداختیم و چند هدف اصول حسابداری را بررسی کردیم. همچنین اصل‌های حسابداری را نام برده و به تشریح هر یک پرداختیم. اهمیت اصول حسابداری برای هر یک ما آشکار شد و به این نکته پی بردیم که اصول حسابداری را نباید نادیده بگیریم. هدف ما در زینسی آشنایی هر چه بیشتر شما با مبحث حسابداری و دیگر مباحث مهم در دنیای نرم افزارهاست. نظر شما در مورد اصول اولیه حسابداری چیست؟ لطفا نظرها و سوال‌های خود را در بخش کامنت با ما در میان بگذارید.

منابع:

• investopedia
• wallstreetmojo
• accountingcoach

سوالات متداول: